Organizacje
Digital Services Act: nowa era regulacji cyfrowych
13-12-2024
To przełomowa regulacja Unii Europejskiej, która ma na celu uczynienie przestrzeni cyfrowej bezpieczniejszej i bardziej przejrzystej. Wprowadza kompleksowe zasady dla podmiotów świadczących usługi związane z Internetem, w tym dla ISP, hostingodawców, dostawców wyszukiwarek internetowych, platform internetowych włączając mechanizmy zgłaszania oraz usuwania nielegalnych treści, ochronę praw konsumentów, a także specjalne wymogi dla największych platform (tzw. VLOP – Very Large Online Platforms). Swoim zakresem obejmuje szeroki wachlarz podmiotów – od portali społecznościowych po e-sklepy – zapewniając użytkownikom większą ochronę ich praw czy nadzór nad treściami, z którymi mają styczność online.
Zalety implementacji DSA
Usuwanie nielegalnych treści: platformy są zobowiązane wprowadzić mechanizmy umożliwiające szybkie zgłaszanie oraz usuwanie nielegalnych danych.
Przejrzystość algorytmów: użytkownicy zyskują prawo do wiedzy oraz do tego, w jaki sposób rekomendują one treści. Zwiększa to ich kontrolę i samoświadomość nad przeglądanymi materiałami online.
VLOP: największe platformy podlegają szczególnym przepisom, w tym obowiązkowi przeprowadzenia corocznych ocen ryzyka związanego z ich działalnością oraz utworzenia publicznego repozytorium reklam wykorzystywanych w ich usługach.
Obawy i wątpliwości
Krytycy wskazują, że regulacja może prowadzić do nadmiernej inwigilacji, ograniczenia wolności słowa czy ryzyka naruszenia prywatności, zwłaszcza jeśli dane byłyby przechowywane przez podmioty prywatne, komercyjne.
Kolejną wątpliwością jest brak jednolitych procedur w polskim prawie. Wdrożenie DSA wymaga integracji różnych systemów zgłaszania i usuwania treści, a ich brak może skutkować niespójnościami, a także dodatkowymi kosztami.
Ponadto, firmy obawiają się wysokich kosztów wdrożenia i wysokich kar finansowych za niezgodność z wdrożonymi regulacjami.
Analiza wdrożenia z perspektywy UE
Irlandia i Niemcy to jedne z pierwszych krajów, które aktywnie wdrażają unijne przepisy.
Republika Irlandii zainwestowała znaczne środki w rozwój systemów monitorowania treści online. Regulator współpracuje z innymi organami, m.in. w zakresie certyfikacji zaufanych podmiotów sygnalizujących (tzw. trusted flaggers), które są odpowiedzialne za wykrywanie potencjalnie nielegalnych treści i ostrzeganie platform internetowych oraz mechanizmów rozwiązywania sporów. Stworzono także ‘centrum kontaktu’ dla użytkowników, co bezpośrednio wpłynęło na zwiększenie świadomości cyfrowych praw.
Niemcy już wcześniej wprowadziły ustawę, gdzie wskazany organ nadzoru BNetzA współpracuje z naukowcami, branżą i organizacjami społecznymi, co przekłada się na konsensualne podejście do egzekwowania prawa oraz poprawę procedur zgłaszania nielegalnych treści.
Pomimo postępów, wdrożenie DSA w UE napotyka jednak na szereg trudności, m.in.:
- opóźnienia legislacyjne związane z brakiem odpowiednich przepisów krajowych;
- braki kadrowe i finansowe, które utrudniają efektywne wykonywanie obowiązków;
- słabość systemu zaufanych podmiotów sygnalizujących, które często postrzegane są jako niewystarczająco motywujące czy efektywne;
- niska świadomość społeczna, która ogranicza zaangażowanie w procesy monitorowania i raportowania.
Przyszłość internetu
DSA to krok w stronę bardziej bezpiecznego internetu, ale czy spełni pokładane w nim nadzieje? Doświadczenia Niemiec i Irlandii wskazują, że właściwe finansowanie oraz współpraca międzysektorowa mogą znacznie usprawnić wdrożenie przepisów. Wciąż pozostaje jednak wiele otwartych pytań: jak zapewnić równowagę między ochroną użytkowników a wolnością słowa oraz jak skutecznie wdrożone mechanizmy będą chronić konsumentów, nie naruszając przy tym ich prywatności. Czy Europa jest gotowa na tak kompleksowe podejście do przyszłości regulacji cyfrowych, czy stanie się to kolejnym polem do walki politycznej? Czas pokaże.
Materiał oparty na informacjach uzyskanych ze źródła:
https://epd.eu/news-publications/from-policy-to-practice-dsa-implementation-in-focus-across-the-eu/
