Postępy i wyzwania cyfrowej transformacji w UE – raport Komisji Europejskiej

środa, 23 lipca 2025 roku
Informacja - Ministerstwo Cyfryzacji

18 czerwca 2025 r., podczas Szczytu Cyfrowego w Gdańsku (Digital Summit), Komisja Europejska zaprezentowała najnowsze sprawozdanie o stanie realizacji celów Cyfrowej Dekady. Dokument wskazuje na znaczące postępy w obszarach takich jak telekomunikacja i cyfrowe usługi publiczne. Podkreśla też potrzebę intensyfikacji działań w zakresie sztucznej inteligencji, kompetencji cyfrowych oraz inwestycji w technologie przyszłości. Polska wyróżnia się rozwiniętą infrastrukturą telekomunikacyjną i szybkim tempem nadrabiania zaległości, lecz pozostaje jeszcze poniżej średniej UE w wykorzystaniu AI przez przedsiębiorstwa.

Wyzwania i cele cyfrowej transformacji Unii Europejskiej

Raport został przyjęty przez Komisję Europejską 16 czerwca 2025 r. Ocenia on postępy państw członkowskich i całej Unii Europejskiej we wdrażaniu Programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r. W sprawozdaniu Komisja podkreśliła kwestię konkurencyjności, odporności, zmniejszania nadmiernej zależności i zwiększenia suwerenności technologicznej. Kolejne istotne kwestie to rozwój potencjału AI w Unii Europejskiej, uwzględnianie technologii przełomowych w zwiększających się wydatkach na obronność, cyfrowe usługi publiczne i zbliżająca się rewizja Programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r. Zawarte w raporcie rekomendacje dla państw członkowskich dotyczą m.in.:

• Zwiększania wydatków publicznych na badania naukowe i innowacje w dziedzinie technologii cyfrowych. Odgrywają one strategiczną rolę w konkurencyjności, odporności i suwerenności UE;
• Wspierania skoordynowanych działań na całym jednolitym rynku, aby usunąć bariery finansowe, regulacyjne i administracyjne oraz uruchomienie polityk publicznych, które obejmują różne obszary;
• Wdrażania szeregu interwencji w obszarze infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury chmurowej, węzłów brzegowych;
• Zwiększania inwestycji oraz wspierania rozwoju bezpiecznych i zrównoważonych krajowych zdolności w projektowaniu i produkcji chipów. Rekomendacje dotyczą także tworzenia sprzyjających warunków inwestycyjnych, m.in. poprzez rozwój odpowiednich umiejętności personelu.

W rekomendacjach poruszono również kwestie:

• Bezpieczeństwa podwodnych kabli telekomunikacyjnych,
• Umiejętności cyfrowych (również w zakresie wiedzy na temat sztucznej inteligencji i podstawowych praktyk w zakresie cyberbezpieczeństwa) i specjalistów ICT,
• Cyfrowych usług publicznych,
• Europejskiego portfela tożsamości cyfrowej,
• Cyfrowego zdrowia,
• Ochrony dzieci w przestrzeni cyfrowej,
• Zachowania spójności i wiarygodności informacyjnej,
• Wykorzystywania cyfryzacji do zielonej transformacji,
• Wspierania opracowywania i wdrażania rozwiązań upraszczających i zmniejszających obciążenia administracyjne,
• Współpracy z administracją samorządową.

Zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym największy postęp widać w obszarze telekomunikacji i cyfrowych usług publicznych. Są one coraz bliżej osiągnięcia pełnej dojrzałości.

Komisja Europejska podkreśla jednak, że Unię Europejską czeka jeszcze długa droga do wprowadzenia w życie zagadnień związanych ze sztuczną inteligencją. AI znajduje się w centrum uwagi każdego z obszarów funkcjonowania państwa i społeczeństwa.

Polska na tle UE: silna infrastruktura, wyzwania AI

Z raportu krajowego wynika, że w 2024 r. Polska przekroczyła średnią unijną w trzech z piętnastu wskaźników Cyfrowej Dekady w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej i cyfrowego zdrowia:

• odsetek gospodarstw domowych objętych zasięgiem stacjonarnych sieci o bardzo dużej przepustowości (VHCN) PL=83,8%, UE =82,5%,
• zasięg światłowodu do lokalu (FTTP) PL=77,8%, UE=69,2%,
• odsetek osób, które mają możliwość uzyskania lub wykorzystania minimalnego zestawu danych medycznych PL=91,8%, UE=82,7%.

Spośród pozostałych wskaźników, wszystkie – z wyjątkiem jednego – wykazują szybszy wzrost niż średnia unijna. Świadczy to o tym, że Polska wciąż intensywnie nadrabia zaległości wobec liderów. Jedynym wskaźnikiem, który wciąż pozostaje poniżej średniej UE i rozwija się wolniej niż unijna średnia, jest odsetek przedsiębiorstw wykorzystujących technologie sztucznej inteligencji. Wskaźnik ten osiągnął poziom 5,9% (UE=13,5%), co oznacza wzrost o 60,8% w porównaniu z poprzednim rokiem.

Pełne zestawienie wskaźników znajduje się w dostępnym online narzędziu DESI: https://digital-decade-desi.digital-strategy.ec.europa.eu/datasets/desi/charts/desi-indicators.

Rekomendacje KE dla Polski

Komisja Europejska wskazała Polsce rekomendacje, które mają pomóc sprawniej realizować cele Cyfrowej Dekady. Dotyczą one następujących obszarów:

• Podstawowe umiejętności cyfrowe: należy promować nauki ścisłe w szkołach, szczególnie wśród dziewcząt, aby więcej młodych ludzi wybierało ścieżki edukacyjne i zawodowe związane z IT. Równocześnie ważne jest wspieranie osób z ograniczonymi kompetencjami cyfrowymi, takich jak seniorzy, mieszkańcy obszarów wiejskich czy osoby z niepełnosprawnościami.
• Specjaliści i specjalistki w dziedzinie ICT: należy podjąć działania, które zwiększą liczbę specjalistów i specjalistek w dziedzinie ICT (np. lepsze możliwości szkolenia i przekwalifikowania; programy mające przyciągnąć nowych/zatrzymać obecnych specjalistów w dziedzinie ICT, w tym specjalistów z innych krajów) oraz promować studia i rozwijanie karier zawodowych w dziedzinie ICT wśród kobiet i dziewcząt.
• Małe i średnie przedsiębiorstwa: celem jest przyspieszenie cyfryzacji MŚP poprzez wsparcie firm, które jeszcze nie nadążają za zmianami technologicznymi. Równocześnie istotne jest zwiększanie ich wiedzy o korzyściach cyfryzacji oraz możliwościach uzyskania pomocy.
• Cyberbezpieczeństwo: należy kontynuować działania, aby radzić sobie z nowymi zagrożeniami, zwłaszcza w firmach i instytucjach publicznych.
• Sztuczna inteligencja: trzeba stworzyć ekosystem przyjazny sztucznej inteligencji poprzez stymulowanie publicznych i prywatnych inwestycji w badania naukowe i innowacje. Mają one podnosić świadomość wśród przedsiębiorców, zwiększać dostęp do specjalistycznej wiedzy i mocy obliczeniowej oraz wdrażać spójne ramy prawne i standardy;
• 5G: warto zachęcać operatorów do szybszego wdrażania autonomicznych sieci szkieletowych 5G;
• Chmura: trzeba zachęcać przedsiębiorstwa do tego, by korzystały z technologii chmurowych, koncentrując się na suwerennych rozwiązaniach europejskich;
• Jednorożce: należy poprawiać otoczenie biznesowe i dostęp do finansowania dla cyfrowych start-upów, zapewnić bardziej dostosowane wsparcie, aby sprostać wyzwaniom związanym ze skalowaniem działalności;
• Półprzewodniki i innowacje cyfrowe: należy inwestować w rozwój i produkcję kluczowych technologii w obszarze cyfryzacji oraz zaawansowanych technologii. To kluczowy element wzmacniania innowacyjności i konkurencyjności gospodarki.
• Zielona transformacja cyfrowa: należy stworzyć system monitorowania i ilościowego określania redukcji emisji, które wynikają z zastosowanych rozwiązań cyfrowych.

Sprawozdanie dostępne jest na stronach Komisji Europejskiej