Urzędy
Kolejne przepisy Rozporządzenia o Sztucznej Inteligencji (AI Act) już obowiązują
W sierpniu 2025 roku zaczęły obowiązywać kolejne przepisy unijnego rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji – AI Act. Celem regulacji jest rozwój sztucznej inteligencji w sposób odpowiedzialny i zgodny z europejskimi wartościami. Przepisy nałożą wymogi na dostawców narzędzi AI oraz zobowiążą państwa członkowskie do stworzenia krajowych ram prawnych.
AI Act stanowi przełomowy krok w kierunku zapewnienia, że wykorzystywanie AI w Unii Europejskiej będzie bezpieczne, przejrzyste, niedyskryminujące oraz zgodne z prawami człowieka i demokratycznymi rządami prawa.
Poszczególne elementy Aktu o AI są wprowadzane stopniowo. W lutym 2025 r. nabrały mocy przepisy zakazujące stosowania w całej Unii szczególnie niebezpiecznych systemów AI. Obecnie wchodzą w życie kolejne regulacje – dotyczą one nadzoru nad sztuczną inteligencją.
Kluczowe obszary nowych regulacji
Nowe regulacje koncentrują się na kilku kluczowych obszarach, w tym określają obowiązki dostawców modeli sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia (tzw. GPAI – General-Purpose AI). Wprowadzają też zasady zarządzania na poziomie unijnym (zgodnie z rozdziałem VII) oraz ustanawiają system sankcji i kar administracyjnych za brak ich przestrzegania.
Podmioty oferujące rozwiązania z zakresu modeli ogólnego przeznaczenia będą zobowiązane do oceny wpływu tych modeli na prawa podstawowe, publikowania streszczeń z danych treningowych, a także zapewniania nadzoru nad ich dalszym wykorzystywaniem przez użytkowników.
Komisja Europejska opublikowała Kodeks postępowania w zakresie modeli ogólnego przeznaczenia. To narzędzie, które ma pomóc branży w spełnianiu nowych obowiązków.
Wśród przepisów, które wchodzą w życie, znajdują się:
- rozdział III sekcja 4 – dotyczy organów notyfikujących i jednostek notyfikowanych: zawiera wymogi i obowiązki oraz przepisy dotyczące procedury notyfikacyjnej,
- rozdział V – nakłada obowiązki na dostawców modeli sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia, związane z transparentnością, ochroną danych oraz zachowaniem bezpieczeństwa,
- rozdział VII – ustanawia ramy zarządzania sztuczną inteligencją na poziomie Unii Europejskiej i państw członkowskich, wprowadzając struktury administracyjne odpowiedzialne za nadzór i wdrażanie przepisów AI Act,
- artykuł 78 – reguluje w jaki sposób organy odpowiedzialne za nadzór, jednostki notyfikowane oraz osoby fizyczne lub prawne powinny obchodzić się z uzyskiwanymi informacjami,
- rozdział XII – z wyłączeniem artykułu 101 – reguluje kwestie sankcji za naruszenia AI Act, w tym szczegółowe mechanizmy nakładania kar administracyjnych za nieprzestrzeganie przepisów.
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji
W związku z wejściem nowych przepisów państwa członkowskie zobowiązane są do stworzenia krajowych ram prawnych umożliwiających skuteczne stosowania AI Act. Znaczna grupa państw członkowskich nie przyjęła jeszcze krajowych przepisów wdrażających AI Act. W Polsce trwają prace nad projektem ustawy o systemach sztucznej inteligencji (U71). Znajduje się on na etapie prac rządowych – został on pozytywnie rozpatrzony przez Komitet do Spraw Europejskich.
Celem projektu jest ustanowienie struktur organizacyjnych i mechanizmów niezbędnych do funkcjonowania nowego systemu regulacji AI. Ponadto zakłada on powołanie nowego organu nadzoru – Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji oraz wyznaczenie Ministra Cyfryzacji jako organu notyfikującego.
Projekt ustawy przewiduje również wspieranie innowacji technologicznych, finansowanie badań naukowych oraz projektów rozwojowych w zakresie AI. Szczególnie Istotny element stanowi budowa tzw. piaskownic regulacyjnych – kontrolowanych środowisk testowych, w których będzie możliwe eksperymentowanie z nowymi rozwiązaniami technologicznymi bez ryzyka naruszenia prawa.
Rola Ministerstwa Cyfryzacji
Ministerstwo Cyfryzacji odpowiada obecnie za prowadzenie działań koordynacyjnych związanych z wdrażaniem unijnego rozporządzenia, a także za reprezentowanie Polski w kontaktach z Komisją Europejską i innymi państwami członkowskimi. Ministerstwo Cyfryzacji pełni również istotną rolę w zakresie edukacji, promocji odpowiedzialnego stosowania sztucznej inteligencji oraz przygotowania podstaw pod nowe regulacje, które zaczną obowiązywać na szczeblu krajowym.
