Organizacje
Raport Prezesa UKE o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2024 roku – dane ważne i dane brakujące
Raport Prezesa UKE o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2024 roku – dane ważne i dane brakujące 30 czerwca br. UKE opublikowało Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w 2024 r. Jakie ważne informacje zawiera ten dokument a jakich ważnych danych nie zawiera?
W pierwszej kolejności zwraca uwagę informacja o wzroście przychodów z rynku telekomunikacyjnego o 2,9% do poziomu 44,7 mld złotych. Niestety w raporcie nie wyjaśniono, że równocześnie inflacja w roku 2024 wyniosła 3,6% wg GUS (a samych usług nawet 6,6%). Wbrew opisowi w raporcie dana ta nie jest więc pozytywna, ale negatywna. Jest to niestety wada wszystkich dotychczasowych raportów o stanie rynku telekomunikacyjnego. Co więcej, zaprezentowany przychód obejmuje również przychody z usług hurtowych, a więc zniekształca faktyczne przychody rynku telekomunikacyjnego.
Wartość infrastruktury telekomunikacyjnej oceniono na 55 mld zł (wzrost o 2,8%), przy czym inflacja towarów wg GUS w roku 2024 wynosiła 4 % (mowa więc o realnym spadku wartości). Jest to o tyle niepokojące, że inwestycje telekomunikacyjne wyniosły w 2024 r. 9,5 mld zł (z czego na infrastrukturę 8,3 mld zł).
Jedną z ważniejszych danych mających wpływ na politykę rządu oraz wydatki z KPO i FERC jest dana o dostępie do Internetu szerokopasmowego do gospodarstw domowych. Wg raportu wskaźnik ten wynosił na koniec 2024 r. 67,5% i wzrósł o 2% w ciągu roku. Niestety ta ważna dana nie jest powiązana z zasięgami sieci stacjonarnymi. Dopiero w raporcie „Polska w zasięgu stacjonarnego dostępu do Internetu” (stan na koniec 2024 r.) dowiadujemy się, że zasięg sieci stacjonarnych wynosi aż 83,61 % (w tym zasięgi teoretyczne). Z kolei 5,51% (0,5 mln adresów) jest wyłącznie w zasięgu usług hurtowych bez usług detalicznych. Zwraca uwagę duża dysproporcja pomiędzy zasięgami a realnie obsługiwanymi użytkownikami, która niestety nie jest badana ani przez UKE ani przez Ministerstwo Cyfryzacji.
Co istotne, wg raportu w roku 2024 nastąpił ogromny spadek na rynku telefonii stacjonarnej zarówno w zakresie liczby użytkowników (aż o 18,5%) jak i w zakresie wolumenu połączeń. Przełożyło się to na spadek przychodów z tego rynku (znów z usługami hurtowymi) aż o 13% do poziomu 0,8 mld zł. Spadek ten dotyczy nawet usług telefonicznych VoIP. Dane te są alarmujące i winny skutkować podjęciem działań zarówno Prezesa UKE jak i Ministerstwa. Wzrost zanotowała za to telefonia ruchoma (wzrost przychodów o 8,1% do poziomu 16,5 mld zł i 53,2 mln aktywnych kart SIM).
Odrębnego omówienia wymaga rynek stacjonarnego dostępu do sieci Internet. Na koniec 2024 r. dominującą technologią w sieciach stacjonarnych był dostęp światłowodowy w różnych wersjach (FTTX 55,8%), podczas gdy dostęp za pomocą kabli koncentrycznych był na drugiej pozycji (HFC 25,5%). Na trzeciej pozycji utrzymuje się dostęp za pomocą skrętki miedzianej (xDSL 9,4%) co do którego trwają dyskusje na temat jego zastąpienia technologią światłowodową. Niestety raport nie przekłada tych danych na realne ilości użytkowników co lepiej obrazowałoby wyzwania stojące przed rządem i przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi.
Kolejnym ważnym zestawem danych dotyczących stacjonarnego dostępu do Internetu jest przepustowość łączy. Dana ta jest podstawą określania jakości usług i postępu unowocześniania sieci oraz ich wykorzystania przez użytkowników. W teorii aż 79% użytkowników ma łącza o przepustowości powyżej 100Mb/s co lokuje nas w czołówce w UE (powyżej średniej wynoszącej 64,9%). Niestety, ale jeśli chodzi o przepustowości powyżej 1 Gb/s korzysta z nich zaledwie 9,1% użytkowników co z kolei lokuje nas na szarym końcu w UE.
Co gorsza łącza poniżej 30 Mb/s to niemal 10% rynku co daje nam prawie 1 mln użytkowników. Łącza między 30 a 100 Mb/s to kolejne 11% rynku co daje nam drugi milion użytkowników korzystających z niskich przepustowości. Stan ten jest alarmujący i wskazuje na obsługiwanie niemal 1 miliona użytkowników na archaicznych usługach dostępu do Internetu nie pozwalających na korzystanie z usług cyfrowych w Internecie.
Ostatnia dana dotycząca stacjonarnego dostępu do Internetu (ale równie ważna jak pozostałe) to ARPU, czyli przychody z użytkownika. Wg raportu w roku 2024 r. nastąpił wzrost o 4,3% do poziomu 53,8 zł. Znów zwracamy uwagę na wyższy poziom inflacji w usługach oraz ogromną ilość użytkowników na starych umowach z niskimi cenami, ale też archaicznymi usługami.
W zakresie sieci stacjonarnych warto zwrócić też uwagę na dane związane z usługami LLU i BSA. Wg raportu usługi detaliczne w oparciu o LLU spadły w ciągu roku o 7,2% do poziomu zaledwie 52,9 tysięcy użytkowników. Z kolei liczba użytkowników korzystających z usług detalicznych w oparciu BSA wzrosła w ciągu roku aż o 18,4% do poziomu 1,7 miliona użytkowników. Oznacza to schyłkowość usługi hurtowej LLU i drastyczny wzrost zainteresowania BSA. Dane te powinny zostać wykorzystane w prowadzonych właśnie przez Prezesa UKE analizach rynków właściwych 3a i 3b.
Rynek płatnych usług telewizyjnych wg raportu nie zanotował w 2024 r. większych zmian. Nastąpił niewielki wzrost użytkowników o 1,8% do poziomu 11,1 mln użytkowników (76,3% gospodarstw domowych – wzrost o 1,3%). Prezes UKE wskazał, że w 2024 r. głównymi dostawcami płatnej telewizji są Cyfrowy Polsat, P4 i Canal+. Przychody z rynku usług telewizji na koniec roku 2024 wyniosły 6,9 mld co oznaczało wzrost 1,4%. Z tego względu przychody z użytkownika tych usług wyniosły w zeszłym roku 52,2 zł (co oznacza nominalny spadek w porównaniu do 2023 roku nie wspominając już nawet o inflacji).
Raport zdawkowo omawia również stan inwestycji w ramach programów współfinansowanych ze środków publicznych w tym unijnych. Wskazano, że na 2,2 mln gospodarstw domowych objętych zasięgiem w ramach POPC tylko 1,04 mln użytkowników ma świadczone usługi (w tym o przepustowości powyżej 30 Mb/s) co stanowi zaledwie 46,8%. Jest to kolejna alarmująca dana pokazująca na niewielkie wykorzystanie sieci budowanych przy wsparciu unijnym. Z kolei w ramach KPO i FERC wskazano, że na koniec 2024 r. domowych zostało objętych zasięgiem zaledwie 7,8% gospodarstw spośród wszystkich gospodarstwa zadeklarowanych w ramach tych programów. To kolejna alarmująca dana z raportu wymagająca interwencji rządu.
Na koniec należy wskazać to czego w raporcie Prezesa UKE nie ma a powinno się znaleźć. Przede wszystkim brak jest omówienia struktury rynku w podziale na dużych przedsiębiorców telekomunikacyjnych i MŚP. Ograniczono się jedynie do krótkiej informacji, że na rynku telekomunikacyjnym funkcjonuje 2781 MŚP, ale ich przychody to tylko 15,5% przychodu całości rynku. Brak jest danych o rynku MVNO, tym bardziej że rynek usług sieci ruchomych ma tendencję wzrostową, ale utrzymuje się na nim ogromna dominacja MNO (w czym Polska jest niechlubnym wyjątkiem). Brak jest też danych o usługach RCS i SMS A2P, które są usługami rozwijającymi się w przeciwieństwie do zwykłych SMS.
Generalnie raport Prezesa UKE, zwłaszcza w połączeniu z wcześniejszymi raportami Prezesa UKE oraz raportami Ministra Cyfryzacji o zasięgach, daje nieciekawy obraz kondycji rynku telekomunikacyjnego. W dalszym ciągu następuje realny spadek zarówno przychodów jak i samych cen usług, co przekłada się na spadek inwestycji. Należy zwrócić w tym zakresie uwagę na unijne raporty o stanie rynków telekomunikacyjnych w UE czy USA lub Japonii, które pokazują ciągłe wzrosty rynków telekomunikacyjnych w innych krajach. Prezes UKE jednak nie dokonał w swoim raporcie porównania wzrostów gospodarczych w innych krajach ze złą i wręcz nienaturalną sytuacją na polskim rynku co w mojej opinii jest najpoważniejszym brakiem tego raportu. Tegoroczny raport wpisuje się bowiem w długą tradycję podawania suchych danych o aktualnym stanie w oderwaniu od wcześniejszych danych i trendów międzynarodowych. Powoduje to że raporty Prezesa UKE nie zawierają części analitycznej stanu rynku
Pełen Raport (PDF) dostępny jest na stronie Urzędu Komunikacji Elektronicznej:
uke.gov.pl/akt/raport-o-stanie-rynku-telekomunikacyjnego-w-2024-roku,590.html
